එටිසලාට්, එයාර්ටෙල් සහ හච් අනතුරේ.

එටිසලාට්, එයාටෙල් සහ හච් යන ජංගම දුරකථන සමාගම් තුනම බරපතල කඩා වැටීමකට ලක්ව ඇතැයි වාර්තා වේ.

මේ අතරින් එටිසලාට් ආයතනයේ තත්ත්වය බරපතල බව පැවසෙන අතර එහි සේවකයන්ගේ රැකියා ද අනතුරුදායක තත්ත්වයට පත්ව ඇති බව වාර්තා වේ.

ශ්‍රී ලංකා ටෙලිකොම් සහ මොබිටෙල් යන සමාගම් සමඟ තීරක බලය රජය සතුව පැවතීම මෙම ආයතන කඩා වැටීමට ප්‍රධාන හේතුව බව ආර්ථික විශේෂඥයින්ගේ මතය වී තිබේ.

එසේම ඉකුත් රජය මගින් භාරතීය එයාටෙල් සමාගමට ශ්‍රී ලංකාව තුළ ක්‍රියාත්මකවීමට ලබාදුන් අවස්ථාව මේ බිඳවැටීමට බරපතල ලෙස බලපා ඇති බව පැවසේ.

එටිසලාට්, එයාටෙල් සහ හච් යන සමාගම් තුනම තම සමාගම් වෙනත් ආයෝජකයෙකුට විකුනා දැමීම, ප්‍රාදේශීය මෙහෙයුම් වියදම අවම කිරීම උදෙසා තම පිවිසුම් ජාල (Access Network Sharing and National Roaming) හවුලේ භාවිතා කිරීම, තවත් ජාලයක් අත්පත් කරගැනීම (Acquiring) සහ ඒකාබද්ධ (Merger) මෙහෙයුම් යන විවිද විසඳුම් සඳහා උත්සාහ කලද බලපෑ වෙනත් අර්බුද හමුවේ මෙම උත්සාහයන් ද මේවන විට අසාර්ථව ඇති බව වාර්තා වේ.

සමාගම් තුන බිඳවැටුණේ රජයේ ප්‍රතිපත්ති නිසා ?

මේ තත්ත්වයන් තවත් තීවුර වී ඇත්තේ 2009 සිට දුරකතන ගාස්තු නියාමනය සඳහා රජය මැදිහත්වීම හේතුවෙන් වසර කිහිපයක සිටම දුරකතන ගාස්තුවල ඉහලයෑමක් සිදු නොවීම බව සංනිවේදන විශේෂඥයන්ගේ අදහස වී ඇත.

එසේම රජය නියාමනය නොකරන VAS සහ දත්ත සේවා වල ගාස්තු තරඟකාරීව පහල යෑමත් සමග කුඩා සමගම් තුනම තව තවත් අර්බුදයට ලක්ව ඇති බවද ඔවුහු කියති.

සමාගම් ගාස්තු සංශෝධනය කිරීමට සැරසුනද මොබිටෙල් සමාගමේ මැදිහත්වීමෙන් එම අවස්ථා වැලැකී ගිය බවද පැවසේ.

අනෙක් පසින් විදුලි ගාස්තු, රජයේ බදු, රුපියල පහල වැටීම (සියලු සන්නිවේදන උපකර ආනයනය කරනු ලබයි ) සහ වෙනත් ඉහලගිය සේවා ගාස්තු නිසා මෙම සමාගම් වලට සිදුවන්නේ අසල්වැසි ඉන්දියාව මෙන් සේවාවන්ගේ ගුණාත්මක බව අඩු කිරීමටත් අනෙක් පසින් සේවක වරප්‍රසාද කපාහැරීමත් සිදුව ඇති බව සංනිවේදන විශේෂඥයන්ගේ අදහස වී ඇත.

මේ අර්බුදයෙන් ගොඩඒමට නොහැකිවූයේ හච්, මොබිටෙල් විසින් අත්පත් කරගැනීමට ගන්නා ලද උත්සාහය, එයාටෙල් සහ ඩයලොග් එකාබද්ධ මෙහෙයුම් උත්සාහය, හච් සහ එටිසලාට් එකාබද්ධ මෙහෙයුම් උත්සාහය සහ හච් 4G LTE සන්නිවේදන උපකරන නිශ්කාශනය කිරීමේ අර්බුදය යන සියලු කාරණාවලට විදුලි සංදේශ නියාමනයේ සහ ශ්‍රී ලංකා ටෙලිකොම් තීරක බලය රජය සතුවීම බවද පැවසේ.

මෙරට පලමුවරට පුද්ගලික සන්නිවේදන සමාගමක් ආයෝජනය කරනු ලැබුවේ අසූව දසකයේ අග භාගයේදියි.

එතැන්සිට 2008 වසර දක්වා ජංගම දුරකතන සේවා සපයන පුද්ගලික සමගම් තුනක් සහ එක් රාජ්‍ය සමාගමක් ඇතුලුව සමාගම් හතරක් විශේෂ අභියෝගයක් නොමැතිව සිය මෙහෙයුම් සිදුකරනු ලැබීය.

එවකට පාරිභෝගිකයාට අවාසියක්ව පැවැතියේ ලැබෙන ඇමතුම් සඳහා සියලු ජාල ගාස්තු අයකිරීමය.

විදුලි සංදේශ නියාමන කොමිසම (TRC) සහ එවකට පැවැති රජයට මෙය විසඳීමට සැබෑ උවමනාවක් තිබුනේනම් මෙම අවාසිදායක තත්වය පාරිභෝගිකයින් වෙනුවෙන් වෙනස්කල හැකිව තිබූ බව විදුලි සංදේශ විශේෂඥයින්ගේ මතය වේ.

එතෙක් පැවැති විදුලි සංනිවේදන සමාගම් අර්බුදයට ලක්වූයේ භාරතී එයාර් ටෙල් සමාගම මෙරට මෙහෙයුම් ආරම්භ කිරීමෙන් පසුව බව පැවසේ.

එයාර්ටෙල් පැමිණීමත් සමඟ මුලින්ම එටිසලාට් සමාගම (එවකට ටීගෝ) ලැබෙන ඇමතුම් සඳහා ගාස්තු ඉවත් කරනුලබන අතර අනෙක් සමාගම්ද එය අනුගමනය කරමින් ලැබෙන ඇමතුම් ගාස්තුව ඉවත්කරනු ලැබීය.

ඒවන විට රුපියන් පහත් හතත් අතර පවතින ගන්නා ඇමතුම් ගාස්තුව ද එයාටෙල් ජාලය රුපියල් 2.50 ට අඩුකිරීමට කටයුතු කළේය.

මේ තත්ත්වය හේතුවෙන් සියලු සමාගම් යම් යම් අර්බුද වලට ලක්වන අතර ඩයලොග් සමාගම දෙවරක් සේවක කප්පාදුවක් සිදුකරනු ලබයි.

මොබිටෙල්හි කොන්ත්‍රාත් සහ මැනේජ් සර්විස් අර්බුදය, හච් සම්මගමේ මූල්‍ය ගැටලු යන සියල්ලටම පදනම වන්නේ සමාගම් අතර තරකාරී බවය.

මේ අතර අදවන විට සන්නිවේදන සමාගම් මුහුනදී තිබෙන්නේ ගෝලීය අර්බුද වලට ද මැතිව තිබේ.

අනවශ්‍ය VAS සේවා මගින් ගසාකෑම ඒ සඳහා නිදසුනක් බව සංනිවේදන විශේෂඥ මතය වේ.